Scheiden en pensioen / oudedagsvoorziening
U staat er misschien niet direct bij stil, maar een scheiding heeft ook gevolgen voor uw pensioensituatie. Naast AOW bouwt u waarschijnlijk pensioen op of heeft u of uw partner een lijfrenteverzekering afgesloten. Maar weet u precies waarop u en uw (ex-) partner recht hebben?
Pensioenrechten behoren ook tot het gezamenlijke vermogen en moeten dus worden verdeeld. Dat kan ook betekenen dat uw pensioenaanspraken worden aangepast, zeker als hierin ook rechten voor een nabestaandenpensioen zijn opgenomen. Het verdelen van de opgebouwde pensioenrechten kan complex zijn. Gedegen advies van een specialist is daarom aan te raden.
Aandachtspunten scheiding en pensioen
- Op welk deel van elkaars pensioen heeft u recht? En wilt u dit recht wel of niet uitoefenen?
- Komt de ene ex-partner in aanmerking voor nabestaandenpensioen als de andere overlijdt?
- Wat is conversie precies?
- Hoe moet u omgaan met lijfrentes die tot het gezamenlijke huwelijksvermogen behoren?
- Heeft een echtscheiding invloed op de hoogte van uw AOW?
Pensioenrechten na een scheiding
Bij een echtscheiding hebben u en uw ex-partner allebei in basis recht op een deel van elkaars tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen. Dit heet pensioenverevening en is sinds 1995 geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Als u ongehuwd samenwoont, is er geen wettelijke basis voor pensioenverevening.
Pensioenverevening is een recht, geen plicht. Daardoor kunt u altijd kiezen voor een alternatieve verdeling of om af te zien van pensioenverevening. U moet die afspraak wel vastleggen.
Heeft u voor 1 mei 1995 huwelijkse voorwaarden laten opstellen waarin staat dat het pensioen niet binnen de huwelijksgemeenschap valt? Dan geldt deze bepaling niet meer vanwege de invoering van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Dat betekent dat u en uw (ex-) partner alsnog recht hebben op een deel van elkaars pensioen. Wilt u geen van beide aanspraken maken op dit recht, dan moet u dit vastleggen in een echtscheidingsconvenant.
Nabestaandenpensioen na een scheiding
Als uw binnen uw pensioenregeling ook een nabestaandenpensioen opbouwt, kan uw ex-partner recht hebben op een uitkering als u komt te overlijden. Dit geldt alleen als het gaat om een zogenaamd bijzonder nabestaandenpensioen. Bij een nabestaandenpensioen op risicobasis is er alleen sprake van een uitkering bij overlijden tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap.
De hoogte van het bijzonder nabestaandenpensioen is afhankelijk van de tijd die het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft geduurd. Ex-partners hebben recht op dat deel dat is opgebouwd tot aan de scheiding. Dit geldt overigens ook voor het nabestaandenpensioen dat is opgebouwd in de periode voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap, tenzij dit aan een eerdere partner toekomt.
Conversie van het pensioen
Als u bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap heeft, kunnen u en uw partner ook kiezen voor conversie ofwel omzetting. In dat geval wordt een deel van het pensioen van de ene partner omgezet in een eigen pensioen voor de ander, dat vanaf de wettelijke pensioenleeftijd wordt uitgekeerd. Conversie is alleen mogelijk als u beiden en uw pensioenuitvoerder hiervoor toestemming geven.
Conversie is een interessante optie als er sprake is van een aanzienlijk leeftijdsverschil. U bent namelijk niet meer afhankelijk van de pensioengerechtigde leeftijd van uw (ex-) partner. Conversie kan echter ook nadelig zijn. Als er in de pensioenregeling van de (ex-) partner ook een bijzonder nabestaandenpensioen is opgenomen en hij of zij overlijdt, dan komt u na conversie niet langer in aanmerking voor een uitkering uit het nabestaandenpensioen.
Lijfrenteverzekeringen en banksparen
Als u in gemeenschap van goederen bent getrouwd, valt ook de waarde van een lijfrenteverzekering of een lijfrente-bankspaarrekening onder het gezamenlijke huwelijksvermogen. U kunt ervoor kiezen om de opgebouwde waarde ervan af te kopen, maar dit is fiscaal vaak erg ongunstig.
Een alternatief is om te splitsen. In dat geval verdeelt u de lopende polis of rekening in twee delen die u en uw ex-partner apart kunnen laten doorlopen. De bank of verzekeringsmaatschappij waar de rekening of verzekering loopt, kan dit voor u regelen, maar zal wel eisen dat de splitsing is opgenomen in een echtscheidingsconvenant.
Een andere optie is om de waarde te verrekenen met andere vermogensonderdelen, zoals bijvoorbeeld spaargeld. Houd er wel rekening mee dat dit gevolgen heeft voor de aangifte inkomstenbelasting van allebei de partners. Informeer bij uw RFEA-adviseur voor de fiscale gevolgen van uw keuze.
AOW-rechten
Iedereen die in Nederland woont, bouwt tussen zijn 15e en de pensioenleeftijd persoonlijke AOW-rechten op. De hoogte van die rechten hangt af van het aantal jaren dat u in Nederland heeft gewoond. Als u langere tijd in het buitenland verbleef of als u niet bent geboren en getogen in Nederland, krijgt u dus minder AOW. Houd hier rekening mee in de onderhandelingen tijdens de scheiding.
De AOW-uitkering die u ontvangt na pensionering hoeft u niet te delen met uw ex-partner. Als alleenstaande ontvangt u 70% van het AOW-bedrag dat gehuwden ontvangen.
Vragen over scheiden en de financiële toekomst van uw kinderen?
Neem eerst contact op met een RFEA-adviseur
Het is lastig om zelf te berekenen hoe de uw financiële toekomst van uw kinderen er na een scheiding precies uitziet. Er zijn zoveel afhankelijkheden, dat veel ouders door de bomen het bos niet meer zien. Het is verstandig om gebruik te maken van de kennis en kunde van een adviseur met het keurmerk RFEA. Die helpt u met raad en daad om alles inzichtelijk te krijgen.
Heeft u een vraag of wilt u weten hoe een RFEA-adviseur u kan helpen? Neem dan contact op met een adviseur. Met onze handige zoekmachine vindt u er snel één bij u in de buurt.
EchtscheidingScan
Scheiden en de Financiële Toekomst van uw Kinderen is één van de onderwerpen uit de EchtscheidingScan. Uiteraard spelen er tijdens en na een scheiding veel meer zaken die gevolgen hebben voor uw financiële situatie. Meer weten?